Η εγκυμοσύνη είναι μια πολύ ιδιαίτερη περίοδος στη ζωή της γυναίκας απο την πρώτη στιγμή που αυτή μένει έγκυος. Η πορεία της εγκυμοσύνης είναι συγκλονιστική, καθώς το έμβρυο που μεγαλώνει μέσα στη μητέρα μέσα σε 9 μήνες μεταμορφώνεται απο ένα μικρό σύνολο κυττάρων σε ένα τέλειο μωρο.

Ο οδηγός εγκυμοσύνης περιγράφει μήνα προς μήνα όλες τις οργανικές και ψυχολογικές μεταβολές της μητέρας και όλα τα στάδια της ανάπτυξης του εμβρύου που πραγματοποιούνται σε αυτούς τους 9 μήνες της εγκυμοσύνης. Περιλαμβάνει πολύτιμες συμβουλές που χρειάζονται οι γυναίκες προκειμένου να σχεδιάσουν την εγκυμοσύνη τους και να αποδεχτούν τις αλλαγές που θα βιώσουν κατά τη διάρκεια αυτής. Στον οδηγό περιέχονται επίσης απαντήσεις σε κάποιες συχνές ερωτήσεις αναφορικά με την εγκυμοσύνη, καθώς και ένα ειδικά διαμορφωμένο πρόγραμμα ασκήσεων γυμναστικής μετά τον τοκετό για την ενδυνάμωση του σώματος των λεχωίδων γυναικών.

Γνωρίζοντας ότι η εγκυμοσύνη είναι ίσως η πιο εκπληκτική εμπειρία της ζωής της γυναίκας, ελπίζουμε ο παρόν οδηγός να συμβάλλει από τη μεριά του στο να απολαύσει η γυναίκα χωρίς άγχος αυτήν την πολύ προσωπική διαδρομή, την διαδρομή της εγκυμοσύνης.

Δείτε και κατεβάστε τον οδηγό εγκυμοσύνης εδώ

Ο γυναικολόγος είναι ο ιατρός τον οποίο η γυναίκα επισκέπτεται συχνότερα από οποιασδήποτε άλλης ειδικότητας ιατρό. Ο γυναικολόγος αποτελεί τον «Ιατρό της γυναίκας» και είναι αυτός ο οποίος την κατευθύνει και συμβουλεύει για διάφορα ζητήματα υγείας σε όλη τη διάρκεια της ζωής της, από την παιδική ηλικία, την εφηβεία, έως την αναπαραγωγική ηλικία και την εμμηνόπαυση.

Συνήθως η πρώτη φορά που μια κοπέλα επισκέπτεται τον γυναικολόγο είναι στην εφηβεία εάν υπάρξει κάποια διαταραχή αλλιώς μετά την έναρξη των σεξουαλικών επαφών. Η εφηβεία είναι μια μεταβατική περίοδος ανάμεσα στην παιδική ηλικία και την ώριμη ηλικία, όπου συντελούνται μεγάλες αλλαγές στα οργανικά-βιολογικά και στα ψυχικά και ψυχοκοινωνικά δεδομένα.

Όσον αφορά τις σωματικές αλλαγές που φέρνει η εφηβεία είναι εμφανείς στα κορίτσια. Παρατηρούν αύξηση των μαστών τους, εμφανίζουν τριχοφυΐα στην περιοχή των γενετικών τους οργάνων και στις μασχάλες. Συνήθως αυτό συμβαίνει μετά την ανάπτυξη του μαστού, αλλά υπάρχουν και εξαιρέσεις. Φυσικά το πιο σημαντικό είναι ότι ξεκινά η έμμηνος ρύση μετά από δύο χρόνια περίπου από την έναρξη της εφηβείας. Με την έμμηνο ρύση έρχεται και η ωορρηξία, η οποία μπορεί να μην είναι αρκετά εμφανής τα πρώτα χρόνια και να υπάρχουν διαταραχές εμμήνου ρύσεως. Αυτές είναι φυσιολογικές και θα διορθωθούν με τον χρόνο η με την βοήθεια αντισυλληπτικών δισκίων ανάλογα με την περίπτωση.

Σε αυτή την ηλικία δηλαδή από 12-15 ετών είναι καλό να αρχίζει και ο εμβολιασμός έναντι του HPV για την προστασία κάθε κοπέλας κυρίως από τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας αλλά και αιδοίου, κόλπου και από γεννητικά κονδυλώματα. Το εμβόλιο απευθύνεται σε όλα τα κορίτσια και τις νεαρές γυναίκες από 12 -26 ετών δωρεάν από τα ταμεία. Τα δύο διαθέσιμα εμβόλια χορηγούνται σε τρεις δόσεις στους μήνες 0, 2 και 6 με ενδομυϊκές ενέσεις. Ο εμβολιασμός έναντι του HPV πρέπει να αποτελεί ρουτίνα για όλα τα κορίτσια. Οι ηλικίες αυτές εμβολιάζονται πριν εισέλθουν στην ηλικία αυξημένου κινδύνου μόλυνσης από τον ιό HPV. Οι κοπέλες που είναι μεγαλύτερες των 15 ετών βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο να κολλήσουν τον ιό, καθώς η αιχμή της λοίμωξης από τον ιό HPV, είναι η ηλικία 16 έως 26 ετών. Κάθε σεξουαλική επαφή μπορεί να μεταδώσει κάποιον από τους 200 τύπους του ιού. Ακόμα και στις κοπέλες που έχουν ήδη προσβληθεί από κάποιον τύπο του ιού HPV, ο εμβολιασμός προστατεύει από τους υπόλοιπους τύπους που καλύπτει το εμβόλιο(9,11,16,18). Επομένως στόχος είναι να εμβολιασθεί η νεαρή γυναίκα όσο το δυνατόν νωρίτερα και ανεξάρτητα από την έναρξη των σεξουαλικών επαφών.

Το τεστ Παπανικολάου αποτελεί ακόμη και σήμερα τη βασική εξέταση για την έγκαιρη διάγνωση και προστασία έναντι του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Στην Ελλάδα λόγω υπερπροστατευτικότητας προτείνουμε το τεστ Παπ 6 μήνες μετά την πρώτη επαφή. Σύμφωνα με τις νέες έρευνες οι κοπέλες πριν τα 21 έτη δεν είναι απαραίτητο να λάβουν κάποια θεραπεία οπότε δεν χρήζει να κάνουν την εξέταση. Όμως το τεστ δεν είναι προληπτική αλλά διαγνωστική εξέταση. Σκοπός της είναι η έγκαιρη και έγκυρη ανίχνευση των χαμηλόβαθμων- πρώιμων προκαρκινικών βλαβών προκειμένου να εφαρμοσθεί η κατάλληλη θεραπευτική αντιμετώπιση. Για αυτό τον λόγο πρέπει να γίνεται κάθε χρόνο έτσι ώστε να μην υπάρχουν απώλειες και να αντιμετωπιστεί οποιαδήποτε βλάβη στην αρχή της.

Ένα άλλο σοβαρό θέμα που απασχολεί τις γυναίκες είναι η αντισύλληψη. Ως αντισύλληψη ορίζεται κάθε μέτρο που παίρνει ο ένας ή και οι δύο σύντροφοι για την αποφυγή μιας εγκυμοσύνης. Μέθοδοι αντισύλληψης υπάρχουν πολλές, λίγες όμως, είναι οι αξιόπιστες. Εκείνη που σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί μέθοδο αντισύλληψης αλλά “λύση” της τελευταίας καταφυγής είναι η έκτρωση που εκτός από ψυχολογικές και κοινωνικές επιπτώσεις μπορεί να γεννήσει στη γυναίκα και κινδύνους υγείας.

Οι φυσικές μέθοδοι αντισύλληψης στοχεύουν στη αποφυγή της σεξουαλικής επαφής ή στη χρήση προφυλακτικού κατά το χρονικό διάστημα γύρω από την ωορρηξία. Περιλαμβάνουν τη μέθοδο της αποχής και τη διακοπτόμενη συνουσία (τράβηγμα) κατά τις γόνιμες μέρες του κύκλου. Πρόκειται για μεθόδους χαμηλής αποτελεσματικότητας, που απαιτούν πείρα και αυτοέλεγχο, ιδιότητες όχι τόσο εύκολες για νεαρά άτομα.

Οι τεχνητές μέθοδοι είναι το προφυλακτικό το οποίο είναι πολύ δημοφιλές στις μέρες μας γιατί προστατεύει από ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη αλλά και από σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα.

Το ενδομητρικό σπείραμα είναι μια μικρή συσκευή μήκους 2–4 εκατοστά, που τοποθετείται από τον γιατρό μέσα στην κοιλότητα της μήτρας, όπου μπορεί να παραμείνει για 3 -5 χρόνια (ανάλογα με το είδος) προσφέροντας αποτελεσματική αντισύλληψη. Το σπιράλ είναι το πιο αποτελεσματικό μέσο αντισύλληψης μετά το χάπι. Η τοποθέτηση του σπειράματος γίνεται συνήθως τις μέρες της περιόδου και δεν απαιτείται νάρκωση αν η γυναίκα έχει ήδη στο παρελθόν μείνει έγκυος. Η αφαίρεση του σπειράματος γίνεται εύκολα τραβώντας το σπείραμα από μια ισχυρή νάιλον κλωστή που προβάλλει στον κόλπο. Ο τρόπος δράσης του είναι η αναστολή της εμφύτευσης του κυήματος μέσα στη μήτρα. Το σπιράλ εμποδίζει το βλεννογόνο της μήτρας να προετοιμαστεί για την υποδοχή του γονιμοποιημένου ωαρίου. Το μειονέκτημα του σπιράλ είναι ότι κάνει τις γυναίκες πιο ευάλωτες στις μολύνσεις. Παρόλο που βρίσκεται στο εσωτερικό της μήτρας, η νάιλον κλωστή που κρέμεται στην άκρη και κατεβαίνει λίγο μέσα στο κόλπο, είναι πιθανόν να συλλέξει μικρόβια ικανά να δημιουργήσουν μολύνσεις. Εξαιτίας αυτού του κινδύνου, το σπιράλ δεν συνιστάται πλέον σε γυναίκες που δεν έχουν παιδιά ή έχουν πολυγαμικές σχέσεις.

Το αντισυλληπτικό χάπι ,είναι η πιο διαδεδομένη και σύγχρονη γυναικεία μέθοδος αντισύλληψης. Με μηδαμινό ποσοστό αποτυχίας (0,2- 0,5%) το χάπι χορηγείται από το γυναικολόγο σε νέες, σχετικά, γυναίκες, που δεν καπνίζουν, ύστερα από εξέταση. Τα νέα αντισυλληπτικά χάπια περιέχουν λιγότερες ορμόνες, είναι πιο ασφαλή και δεν προκαλούν παρενέργειες. Είναι μύθος ότι το χάπι συνεπάγεται αναγκαστικά αύξηση του βάρους της γυναίκας. Η νέα κοπέλα, που προσέχει τη διατροφή της, μπορεί να μην παχύνει καθόλου όταν θα πάρει αντισυλληπτικά. Όταν όμως το χάπι συνδυαστεί με τσιγάρο μπορεί να προκαλέσει ακόμα και θρομβοεμβολικά επεισόδια. Όλες οι γυναίκες, πριν πάρουν την απόφαση να χρησιμοποιήσουν το “χάπι”, θα πρέπει να επισκεφθούν το γυναικολόγο τους.

Η Επείγουσα Αντισύλληψη, γνωστή παγκοσμίως και ως “χάπι της επόμενης μέρας” παρέχει στη γυναίκα την ευκαιρία αποφυγής ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης ή έκτρωσης μετά από σεξουαλική επαφή χωρίς μέτρα αντισύλληψης ή σε περιπτώσεις που η χρησιμοποιούμενη μέθοδος απέτυχε. (πχ. έσπασε το προφυλακτικό, ή σε γυναίκα που έχει ξεχάσει να πάρει τα αντισυλληπτικά της χάπια). Για να έχει μέγιστη αποτελεσματικότητα, που φτάνει το 99%, το πρώτο χάπι θα πρέπει να λαμβάνεται το γρηγορότερο μετά την αποτυχημένη επαφή. Θυμηθείτε όμως ότι το χάπι της επόμενης μέρας δεν αποτελεί ούτε αντικαθιστά καθιερωμένες αντισυλληπτικές μεθόδους, αλλά ο ρόλος του ξεκινάει όταν αυτές δεν έχουν εφαρμοστεί ή υπάρχουν υπόνοιες ότι έχουν αποτύχει. Συνήθως, μετά την λήψη της επείγουσας αντισύλληψης, η περίοδος που θα ακολουθήσει έχει παράξενους χαρακτήρες (χρώμα, ποσότητα, διάρκεια κλπ). Οι άμεσες παρενέργειες του συνήθως δεν είναι σημαντικές, όπως ναυτία, ζάλη, εμετός και αίσθημα κούρασης.

Η συνηθέστερη κατάληξη μιας κύησης στην εφηβεία είναι η τεχνητή διακοπή (έκτρωση).

Αν και γενικά ο αριθμός των εκτρώσεων στη χώρα μας έχει μειωθεί σημαντικά, υπάρχει αύξηση των εκτρώσεων στην εφηβική ηλικία. Στην Ελλάδα η διακοπή μιας ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης, μέχρι τη 12η εβδομάδα της κύησης, είναι σήμερα νομοθετικά κατοχυρωμένη. Όταν όμως πρόκειται για ανήλικη, χρειάζεται τη γραπτή συγκατάθεση ενός από τους δύο γονείς ή του ατόμου που έχει την επιμέλεια της ανήλικης. Πρέπει να τονιστεί ότι ο γιατρός έχει και ρόλο συμβούλου. Η έφηβη χρειάζεται αρκετό χρόνο συζήτησης με το γιατρό Ο πρωταρχικός στόχος του γιατρού είναι να βοηθήσει την έφηβη να κατανοήσει τις πραγματικές διαστάσεις της κατάστασης και να υποστηρίξει την οικογένεια της για να πάρει τις σωστές αποφάσεις για το μέλλον. Επίσης, πρέπει να δώσει συμβουλές και κατευθύνσεις για το μέλλον, καθώς η έφηβη μπορεί να έχει απόλυτη άγνοια για την αντισύλληψη, που θα πρέπει να ακολουθήσει από εκεί και ύστερα, καθώς επίσης και εξωπραγματικούς φόβους και παρανοήσεις.

Στόχος κάθε γυναικολόγου είναι να προστατέψει την δυνατότητα του μικρού κοριτσιού και της νέας γυναίκας να αποκτήσει τη δική της οικογένεια, όποτε αυτή το θελήσει.

Χρέλιας Χαράλαμπος

Επίκουρος Καθηγητής

Γ΄ Μαιευτική και Γυναικολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών

Νοσοκομείο «Αττικόν».

Η εγκυμοσύνη είναι μια περίοδος κατά την οποία η διατροφή της μητέρας αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την υγεία τόσο της ίδιας όσο και του παιδιού που κυοφορεί. Για το λόγο αυτό, οι γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία πρέπει να βρίσκονται σε καλή διατροφική κατάσταση πριν από και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, προκειμένου να μειωθεί ο κίνδυνος επιπλοκών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή του τοκετού και η εμφάνιση γενετικών ανωμαλιών και χρόνιων νοσημάτων στα βρέφη.

Οι ημερήσιες ανάγκες σε σίδηρο στην αρχή της κύησης είναι περίπου 15-20mg την ημέρα. Έτσι η πρόσληψη θα πρέπει να είναι ανάλογη. Η πλουσιότερη τροφή σε σίδηρο είναι το συκώτι βοοειδών με ποσότητα ανά 100gr μόνο 14mg στοιχειακού σιδήρου και ακολουθεί το σπανάκι με 2,4mg στοιχειακού σιδήρου στα 100gr ωμής τροφής. Έτσι ο μόνος τρόπος συμπλήρωσης είναι τα φαρμακευτικά σκευάσματα τα οποία έχουν ανά χάπι από 80 έως 100mg στοιχειακού σιδήρου. Επιπλέον πρέπει να γνωρίζετε ότι το συκώτι έχει μεγάλη συγκέντρωση σε βιταμίνη Α με περιεκτικότητα 40.000IU ανά 100gr ωμής τροφής. Δεδομένου ότι η ημερήσιες ανάγκες σε βιταμίνη Α είναι 5.000IU και το μέγιστο επιτρεπτό όριο λήψης οι 25.000IU, γίνεται αντιληπτό ότι αν προσπαθήσει κάποιος να υποστηρίξει διατροφικά την έγκυο με συκώτι προκαλεί υπερβιταμίνωση Α με κίνδυνο την τερατογένεση του εμβρύου με κύριες εκδηλώσεις την υδρονέφρωση, λυκόστομα και συνδακτυλία. Επικίνδυνες δόσεις είναι αυτές που ξεπερνάνε τις 100.000IU λήψης την ημέρα.

Το κρέας είναι πολύ καλή πηγή πρωτεΐνης, η οποία είναι απαραίτητη στην εγκυμοσύνη, ενώ τόσο το μοσχαρίσιο όσο και το χοιρινό είναι πλούσια σε σίδηρο και βιταμίνες του συμπλέγματος Β. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, οι ανάγκες του οργανισμού σε πρωτεΐνες αυξάνονται σημαντικά, ώστε να εξασφαλιστεί η σωστή ανάπτυξη του μυϊκού συστήματος του εμβρύου. Εάν δεν λαμβάνει η εγκυος την απαιτούμενη ποσότητα, αυξάνεται ο κίνδυνος να γεννήσει πρόωρα ή να κάνει ένα μωρό με χαμηλότερο από το φυσιολογικό βάρος. Επιπλέον, ο σίδηρος είναι απαραίτητος για να μην πάθει αναιμία, καθώς είναι αναγκαίος για το σχηματισμό των ερυθρών αιμοσφαιρίων. Στην εγκυμοσύνη, ο όγκος του αίματος αυξάνεται, γι’ αυτό και η καθημερινή πρόσληψη σιδήρου θα πρέπει να διπλασιαστεί. Τέλος, το κρέας προσφέρει βιταμίνη Β6, που βοηθά στην ανάπτυξη των ιστών αλλά και του εγκεφάλου του μωρού, ενώ συμβάλλει στον περιορισμό της πρωινής ναυτίας, και βιταμίνη Β12, που είναι απαραίτητη για το νευρικό σύστημα τόσο της μητέρας όσο και του εμβρύου.

Τα φρέσκα φρούτα περιέχουν πολύτιμα θρεπτικά συστατικά, όπως είναι το φυλλικό οξύ, το κάλιο και, βέβαια, η βιταμίνη C. Τα τελευταία χρόνια, το φυλλικό οξύ θεωρείται απαραίτητο για όλες τις εγκύους, μάλιστα η καθημερινή λήψη του συνιστάται και σε γυναίκες που προγραμματίζουν μια εγκυμοσύνη(3 μηνες πριν). Ο λόγος είναι ότι έχει αποδειχτεί πως συμβάλλει σημαντικά στην πρόληψη ανωμαλιών σύγκλεισης νωτιαίου σωλήνα του εμβρύου. Η ημερήσια δόση πρόληψης είναι τουλάχιστον 0,4 mg καθημερινά. Επιπλέον, ο χυμός πορτοκαλιού είναι πλούσιος σε βιταμίνη C, που σας βοηθά να αντιμετωπίσετε τα κρυολογήματα, συμβάλλει στην απορρόφηση του ασβεστίου και διατηρεί την υγεία οστών και δοντιών, τόσο στη μαμά όσο και στο μωρό.

Το γιαούρτι περιέχει περισσότερο ασβέστιο από ένα ποτήρι γάλα, Και όχι μόνο αυτό, περιέχει κι άλλα θρεπτικά συστατικά, που σχετίζονται με τη σωστή ανάπτυξη των οστών, όπως πρωτεΐνη, βιταμίνες του συμπλέγματος Β και ψευδάργυρο. Το ασβέστιο είναι απαραίτητο για την υγεία των οστών και των δοντιών της μητέρας, αλλά και για να αναπτυχθούν σωστά τα οστά και τα δόντια του εμβρύου. Οι έγκυες χρειάζονται τουλάχιστον τρεις μερίδες πλούσιων σε ασβέστιο τροφίμων την ημέρα, προκειμένου να μειώσουν τον κίνδυνο τόσο της απόκτησης ενός λιποβαρούς μωρού όσο και του πρόωρου τοκετού. Εάν η έγκυος δεν λαμβάνει αρκετό, τότε το μωρό θα «τραβήξει» όσο χρειάζεται από το δικό της οργανισμό, αυξάνοντας τις πιθανότητες να πάθει οστεοπόρωση αργότερα στη ζωή της.

Τα λαχανικά που έχουν μεγάλα φύλλα σε σκούρο πράσινο χρώμα -όπως το σπανάκι, το μπρόκολο, το μαρούλι, αλλά και το λάχανο- είναι πολύ πλούσια σε αντιοξειδωτικά στοιχεία. Μια μεγάλη πράσινη σαλάτα είναι το καλύτερο συνοδευτικό για κάθε κύριο γεύμα στην περίοδο της εγκυμοσύνης. Ο λόγος είναι ότι -πέρα από τα αντιοξειδωτικά- τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά περιέχουν ασβέστιο, κάλιο, φυτικές ίνες, φυλλικό οξύ, σίδηρο και βιταμίνη Α, η οποία βοηθά στην ανάπτυξη της όρασης του μωρού αλλά και στην υγεία των οστών και του δέρματος. Καλό θα ήταν να συνδυάζονται με καλή πηγή βιταμίνης C, για να αυξάνεται η απορρόφηση του σιδήρου που περιέχουν.

Ο Σολωμός όπως όλα τα λιπαρά ψάρια, αποτελεί εξαιρετική πηγή των ω-3 λιπαρών οξέων και βέβαια πρωτεΐνης. Τα ω-3 λιπαρά οξέα είναι πολύ σημαντικά για την ανάπτυξη του εγκεφάλου του εμβρύου. Έρευνες έχουν δείξει ότι τα νεογνά που έχουν υψηλά επίπεδα DHA (ένα από τα λεγόμενα ω-3 οξέα) έχουν και υψηλότερο δείκτη ευφυΐας, πιο αναπτυγμένες κινητικές δεξιότητες και λιγότερα νευρολογικά προβλήματα αργότερα στη ζωή τους. Επιπλέον, τα ω-3 είναι σημαντικά για την ανάπτυξη της όρασης του μωρού.
Επίσης, όλοι οι ξηροί καρποί είναι πλούσιοι σε ω-3, που είναι απαραίτητα για τον εγκέφαλο του μωρού, ενώ σας εφοδιάζουν με μαγνήσιο, προκειμένου να περιοριστεί ο κίνδυνος για πρόωρες συστολές της μήτρας.

Τα όσπρια αποτελούν μια φυτική τροφή που, όμως, από διατροφικής άποψης είναι πολύ κοντά στα ζωικά προϊόντα, χωρίς να περιέχουν λίπος, οπότε, εάν θέλετε να αποφύγετε τις τροφές ζωικής προέλευσης, μπορείτε να τις αντικαταστήσετε με αυτά. Περιέχουν πολλά αντιοξειδωτικά και φυτικές ίνες, καθώς και σχετικά καλής ποιότητας πρωτεΐνες. Παράλληλα, ο ψευδάργυρος που περιέχεται στα φασόλια έχει συνδεθεί με μικρότερες πιθανότητες πρόωρου τοκετού, γέννησης λιποβαρούς μωρού και πολύωρου τοκετού.

Απαγορευτικές τροφές

Ωμά ή όχι καλά μαγειρεμένα ή ψημένα κρέατα και πουλερικά και ψάρια μπορεί να αποτελέσουν παράγοντα μολύνσεων από μικρόβια, όπως το κολοβακτηρίδιο, τη σαλμονέλα αλλά και το τοξόπλασμα.

Η κατανάλωση μη παστεριωμένου γάλακτος, γιαουρτιού ή μαλακών τυριών (brie, ροκφόρ ή κατσικίσιο τυρί) και αλλαντικών αγνώστου προελεύσεως μπορεί να περιέχουν βακτήρια (λιστέρια) που μπορεί να βλάψουν το μωρό σας.

Τροφές προς αποφυγή

Μεγάλα ψάρια όπως ξιφίας, καρχαρίας, σκουμπρί. Τα ψάρια αυτά έχουν ενοχοποιηθεί ότι περιέχουν μεγάλες ποσότητες υδραργύρου, γεγονός το οποίο μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη του νευρικού συστήματος του εμβρύου αλλά και του παιδικού εγκεφάλου στη συνέχεια. Προσπαθήστε να μην καταναλώνετε πάνω από 2 γεύματα την εβδομάδα. Τέσσερα από τα πιο δημοφιλή σε κατανάλωση ψάρια, χαμηλής περιεκτικότητας υδραργύρου είναι ο τόνος σε κονσέρβα, ο σολομός, ο μπακαλιάρος και οι γαρίδες.

Αλκοόλ. Η μπύρα, το κρασί και γενικότερα τα οινοπνευματώδη ποτά εμποδίζουν τη φυσιολογική ανάπτυξη του εμβρύου όταν καταναλώνονται σε μεγάλες ποσότητες. Οι περισσότεροι ειδικοί βέβαια υποστηρίζουν πως εάν η κατανάλωσή τους γίνεται με μέτρο (π.χ. λίγο κρασί), τότε δεν συντρέχει κανένας λόγος ανησυχίας.

Καφές και γενικότερα καφεϊνούχα ποτά. Είναι πλέον επιστημονικά αποδεδειγμένο πως η κατανάλωση μεγάλης ποσότητας καφεΐνης μπορεί να οδηγήσει σε αποβολή ή και χαμηλό βάρος γέννησης του παιδιού. Εκτός από τον καφέ, καφεΐνη υπάρχει και στα αναψυκτικά τύπου κόλα, στο κακάο, στη σοκολάτα και στο τσάι!